Życiorys

Życiorys

Urodziłam się w Wieliczce 21 maja 1954. Gdy miałam sześć lat, rodzina przeprowadziła się do Warszawy i tutaj mieszkałam do roku 2006, kiedy to przeprowadziłam się z mężem do Białegostoku. Od 2013 mieszkamy w Supraślu.

Moi rodzice to Jadwiga i Władysław Kreid. Miałam starszego brata, Tadeusza (ur. 20 maja 1951). Był on wybitnym matematykiem, niestety zmarł tragicznie w wieku 34 lat (20 marca 1986).       

W 1973 ukończyłam Liceum Ogólnokształcące im. Frycza Modrzewskiego w Warszawie. Jako laureatka Olimpiady Polonistycznej miałam możliwość wyboru studiów bez zdawania egzaminów. Wybrałam polonistykę, bo o niej zawsze marzyłam jako miłośniczka literatury, choć rozważałam też matematykę, bowiem był to drugi, obok języka polskiego, mój ulubiony przedmiot w szkole.   

Tytuł magistra filologii polskiej (specjalizacja: upowszechnianie kultury) uzyskałam na Uniwersytecie Warszawskim w 1977 roku (dyplom z wyróżnieniem). Pod kierunkiem prof. Stanisława Makowskiego napisałam pracę magisterską pt. Dramaturgiczność I części „Nie-Boskiej komedii” czyli tzw. „Niedokończonego poematu” Zygmunta Krasińskiego. Wykazywałam w niej, w jaki sposób  Krasiński przetworzył swoje doświadczenia teatralne i jaką wizję teatru kreował, obmyślając trylogię pt. Nie-Boska komedia, której powszechnie znany utwór miał stanowić część drugą, a tzw. Niedokończony poemat część pierwszą (trzeciej Krasiński nigdy nie napisał). Fragmenty tej pracy zostały opublikowane w „Roczniku Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza” 1978, nr XIII.

W roku 1977 wyszłam za mąż za kolegę z tego samego roku polonistyki, Marka Waszkiela. 14 kwietnia 1980 roku urodził się nasz syn, Jakub. 25 czerwca 1985 urodził się nasz syn, Maciej.

Początek mojej pracy zawodowej łączył się z obu głównymi dziedzinami moich zainteresowań: dziewiętnastym wiekiem oraz teatrem lalek. W latach 1978-1980 pracowałam jako asystent w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej na Wydziale Lalkarskim w Białymstoku, prowadząc zajęcia z przedmiotów: analiza dzieła literackiego oraz dramaturgia teatru lalek. Równolegle pracowałam (w latach 1979-1985) jako asystent, a potem starszy asystent w białostockiej Filii Uniwersytetu Warszawskiego, prowadząc zajęcia z zakresu historii literatury okresu romantyzmu oraz historii teatru.   

Choć okoliczności życiowe (dwoje dzieci i trudności w dojeżdżaniu do Białegostoku z Warszawy) skłoniły mnie do odejścia z uczelni, to nadal kontynuowałam prace badawcze w obu interesujących mnie dziedzinach.       

W roku 1988 podjęłam pracę w Dziale Wydawniczym Muzeum Narodowego w Warszawie na stanowisku redaktora merytorycznego. Ukończyłam kurs dla redaktorów w Państwowym Towarzystwie Wydawców Książek i przez pięć lat jako pracownik MNW, a potem przez kilka lat na zlecenia redagowałam katalogi wystaw i zbiorów dla Muzeum Narodowego, a niekiedy także dla innych zleceniodawców (m. in. dla Instytutu Sztuki PAN). Zarazem kontynuowałam pracę naukową, zwłaszcza nad wiekiem dziewiętnastym. Prof. Stanisław Makowski zaprosił mnie do prac nad książką zbiorową pt. Romantycy i Warszawa, podsuwając jako temat osobę Stanisława Bogusławskiego. Moje poszukiwania w tym zakresie zainteresowały z kolei prof. Zbigniewa Raszewskiego, autora wybitnej monografii Wojciecha Bogusławskiego (ojca Stanisława). Profesor Raszewski zachęcił mnie do kontynuowania długotrwałych badań źródłowych i archiwalnych nad życiem i twórczością Stanisława Bogusławskiego, dostrzegając w nim ważnego i niesłusznie zapomnianego  przedstawiciela polskiego komediopisarstwa. 

W 1994 rozpoczęłam pracę jako kustosz i główny inwentaryzator w Muzeum Teatralnym w Warszawie (Teatr Wielki – Opera Narodowa). Pod moją szczególną opieką znajdował się dział dokumentów i rękopisów, co ułatwiło mi kontynuowanie moich zainteresowań teatrem i literaturą XIX wieku oraz zaowocowało rozprawą doktorską pt. Stanisław Bogusławski (1804-1870) – aktor i autor dramatyczny. Promotorem pracy doktorskiej była prof. dr hab. Anna Kuligowska-Korzeniewska, zaś recenzentami: prof. dr hab. Jan Michalik i prof. dr hab. Roman Taborski. Przewód doktorski przeprowadzony został w Instytucie Sztuki Polskiej Akademii Nauk w roku 2005.

Rozprawa doktorska dotyczyła zarówno biografii Stanisława Bogusławskiego, jak i jego działalności aktorskiej i komediopisarskiej. Chcąc uwzględnić wszystkie obszary artystycznej aktywności Bogusławskiego, podczas dalszej pracy uzupełniłam jego wizerunek o twórczość poetycką, powieściopisarską i felietonową. Tak rozszerzona monografia została opublikowana w wersji książkowej pt. Stanisław Bogusławski (Warszawa 2010, Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza).   

W roku 2006 powróciłam do pracy na uczelni: na Wydziale Sztuki Lalkarskiej w Białymstoku (Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie), na stanowisku adiunkta, prowadząc zajęcia pt. „Dramaturgia teatru lalek” na kierunku aktorskim (rok II) i kierunku reżyserskim (rok III) oraz seminarium magisterskie. Owocem badań nad dramaturgią lalkową stała się książka Dramaturgia polskiego teatru lalek, na którą uzyskałam roczne stypendium Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Książka, wydana przez Akademię Teatralną z końcem 2013 roku, spotkała się z żywym zainteresowaniem nie tylko środowiska lalkarskiego, czego wyrazem była nominacja do „Nagrody Polskiego Towarzystwa Badań Teatralnych za najlepszą publikację książkową z zakresu wiedzy o dramacie, teatrze i widowiskach” w roku 2013.

Dramaturgia polskiego teatru lalek stała się też podstawą mojego przewodu habilitacyjnego. Stopień naukowy doktora habilitowanego nauk humanistycznych w dyscyplinie nauki o sztuce uzyskałam 30 czerwca 2015 roku.

Choć teatr lalek był głównym polem mojej pacy zawodowej i badawczej, trwała także moja fascynacja XIX wiekiem. Uczestniczyłam w konferencjach dotyczących obu dziedzin, śledziłam nowe metodologie badawcze (m.in. nowy historycyzm, performatyka, gender i queer). Kolejna moja książka dotyczyła ponownie XIX wieku: Trudne lata. Teatr warszawski 1815-1868. Została ona zamówiona przez warszawski Teatr Narodowy w związku z uroczystymi obchodami w roku 2015 rocznicy 250-lecia istnienia zawodowego, publicznego teatru w Polsce (1765-2015) i stanowi jeden z tomów serii Dzieje Teatru Narodowego wydane w 250 rocznicę jego powstania, Warszawa 2015, Teatr Narodowy, pod redakcją naukową prof. Tomasza Kubikowskiego i prof. Magdaleny Raszewskiej.

Trudne lata… zostały nagrodzone tytułem „Teatralna książka roku 2015” przez Sekcję Krytyków Teatralnych Polskiego Ośrodka Międzynarodowego Instytutu Teatralnego (ITI) oraz nominowane (jako jeden z siedmiu tytułów) do „Nagrody Polskiego Towarzystwa Badań Teatralnych za najlepszą publikację książkową z zakresu wiedzy o dramacie, teatrze, widowiskach i innych sztukach performatywnych w roku 2015”.

Okres, który opisałam w Trudnych latach…, zwłaszcza lata „międzypowstaniowe” 1830-1863,  nadal pozostaje najsłabiej zbadanym i opisanym fragmentem dziejów teatru w Polsce. O ile bowiem literatura przedmiotu dotycząca wielkiego dramatu romantycznego powstającego w tym czasie na emigracji jest olbrzymia, o tyle dramat tzw. „krajowy” znany jest znacznie słabiej. W jeszcze mniejszym stopniu opracowane są dzieje warszawskiego teatru w tych latach, brakuje podstawowych monografii aktorskich (np. Alojzego Gonzagi Żółkowskiego!), nie ma opublikowanych zbiorów ówczesnych recenzji teatralnych oraz edycji (lub reedycji) bardzo wielu dramatów, popularnych w I połowie XIX wieku (od Ludwika Adama Dmuszewskiego, przez Fryderyka Skarbka, Stanisława Bogusławskiego, Jana Tomasza Seweryna Jasińskiego, po Józefa Korzeniowskiego i wielu autorów pomniejszych). Tak więc, omówienie lat 1815-1868 wymagało licznych kwerend źródłowych, lektury egzemplarzy teatralnych (nierzadko jedynie rękopiśmiennych), wertowania prasy z epoki – słowem stanowiło pasjonujące wyzwanie.

Interesujące mnie dwa obszary badawcze: teatr lalek oraz teatr XIX wieku są z pozoru odległe, ale łączy je perspektywa spojrzenia, skierowanego na pogranicze teatrologii i dramatologii: na to, jak teatr wpływa na dramat, a dramat na teatr. Jak znajomość teatru własnej epoki i osobiste doświadczenia teatralne kształtują dzieła dramatopisarzy, i odwrotnie – w jaki sposób nowatorstwo i wyobraźnia dramatopisarzy wpływa na kształt teatru.

Z powyższymi dwoma kręgami zagadnień łączy się moja praca dydaktyczna, publikacje naukowe, recenzje teatralne, referaty na konferencje naukowe, udział w teatralnych festiwalach (m.in. w roli jurora) czy działalność popularyzatorska (zob. linki).

Od 1 października 2015 uzyskałam stanowisko profesora nadzwyczajnego w Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie na Wydziale Sztuki Lalkarskiej w Białymstoku (obecnie Filia AT w Białymstoku). 

Nadal prowadzę w białostockiej Filii Akademii Teatralnej zajęcia z „Dramaturgii teatru lalek” na kierunku aktorskim (rok II) i reżyserskim (rok III), a dodatkowo, od 1.10.2019 rozpoczęłam w warszawskiej Akademii Teatralnej zajęcia na Wydziale Wiedzy o Teatrze z przedmiotu „Teatr XIX wieku” (studia magisterskie, rok IV). Od 14 lutego 2022 rozpoczęłam w warszawskiej Akademii Teatralnej zajęcia na Wydziale Wiedzy o Teatrze z przedmiotu „Dramaturgia dla młodego widza”.

14 grudnia 2021 uzyskałam tytuł profesora nauk humanistycznych w dyscyplinie nauki o sztuce.

Szanowna Czytelniczko, Szanowny Czytelniku, 

jeśli masz ochotę się ze mną skontaktować (a będzie mi bardzo miło!), to zechciej, proszę, wypełnić poniższy formularz.

Kontakt

You cannot copy content of this page